Ryszard Demel, znany na świecie witrażysta, malarz, pisarz i wykładowca, pochodzi z Ustronia, a po zawierusze wojennej pozostał na emigracji, by rozwijać swą karierę artystyczną i naukową w Anglii i we Włoszech. Brał udział w Kampanii Wrześniowej, dostał się do niewoli rosyjskiej, następnie wstąpił do II Korpusu gen. Andersa i został internowany w Anglii. Tam studiował, tworzył pierwsze dzieła i zaprzyjaźnił się z Sergiuszem Piaseckim, który przekazał mu całą swą spuściznę literacką – prawa autorskie i bogate archiwum. Ryszard Demel wydał w Polsce wszystkie książki Piaseckiego i napisał jego biografię. Profesor jest członkiem wielu międzynarodowych towarzystw kulturalnych i laureatem nagród (między innymi International Biographical Centre w Cambridge).

W Padwie, mieście pełnym polskich pamiątek spotykanych na każdym kroku, Ryszard Demel pozostawił jeszcze jeden, przepiękny ślad polskości. Ofiarował on katedrze padewskiej swoje najwspanialsze dzieło – pięć witraży umieszczonych w krypcie katedralnej. Przedstawiają one czterech świętych Patronów miasta (Antoniego, Justynę, Prosdocyma i Daniela) oraz Matkę Bożą Częstochowską na tle czerwonych maków spod Monte Cassino. Warto też wspomnieć, że w swojej długiej karierze pedagogicznej prof. Demel może poszczycić się faktem, iż wykładał język i literaturę polską na uniwersytecie w Wenecji.

Prof. Demel, członek Kościelnej Komisji Sztuki Sakralnej Diecezji Padewskiej, podkreśla swoje przywiązanie do sztuki religijnej, która towarzyszy mu od najmłodszych lat, również w jego fascynacji Italią. „To że znalazłem się we Włoszech” – mówi Profesor w rozmowie z PCh24 – „nie jest bez znaczenia, dlatego że we Włoszech cała historia malarstwa wywodzi się z malarstwa religijnego. Szczególnie zainteresowałem się początkami gotyku włoskiego, który rozpoczyna się tutaj w Padwie – i tu, na moje szczęście, znalazłem wszystkie tematy zamknięte na przykład w pracy jednego wielkiego artysty – takiego jak Giotto”.

Profesor przebywa zagranicą od siedemdziesięciu lat pielęgnując polskie tradycję i świadcząc o dobrym imieniu Polaków na obczyźnie. Jego wkład jako Polaka w kulturę światową został uznany przez rząd Polski, który przyznał mu medale Pro Memoria, Polonia Restituta oraz Złoty Medal Gloria Artis. Jednak władze III RP nie zadały sobie jak dotąd trudu, by przywrócić Profesorowi odebrane przez Polskę Ludową obywatelstwo.

Zapytany o nastroje w II Korpusie Polskim w okresie stalinizmu oraz o stosunek emigracji politycznej do sytuacji w PRL-u, odpowiada: „Myśmy wiedzieli o wszystkim – o Katyniu, o egzekucjach polskich patriotów – dlatego też większość z nas nie wróciło do Polski. Churchill był tak fałszywy, że zachęcał nas do powrotu, dlatego że i jemu zależało na tym, żeby się pozbyć Polaków, a Polacy byli bardzo nieufni wobec rządu w Polsce, wobec komunistów. I zaczęliśmy mieć wątpliwości co do jakiejkolwiek ugody i możliwości powrotu czy zmiany tych stosunków”.

Po oficjalnych uroczystościach w Urzędzie Miasta odbyło się otwarcie wystawy prac prof. Demela w sali Le Scuderie w Palazzo Moroni, następnie zaś bankiet w Klubie Oficerskim. Dla Profesora wystąpił Krzysztof Cwynar z autorskim repertuarem, a członkowie Stowarzyszenia Włosko-Polskiego zaprezentowali przygotowanego na tę okazję krakowiaka. „Prawie 92-letni Ryszard Demel jest człowiekiem, który tworzył historię. Znać Profesora i być jego przyjacielem to wielki zaszczyt i przywilej” – mówi Ewa Denikiewicz-Piacentile, prezes AIPP.

Filip Obara
Tekst pochodzi z portalu Polonia Christnia