Od redakcji

Świadomość, że dzisiejszy Zachód dotarł do niebezpiecznego momentu w swojej historii, a być może wszedł w fazę wielokrotnie zapowiadanego ,,zmierzchu", wydaje się coraz powszechniejsza. Takie obawy budzi np. refleksja nad sytuacją demograficzną Europy i Polski, którą proponuje w swoim artykule pt. ,,Wymieranie narodów Europy" Tomasz Szczerbina. Inne pesymistyczne diagnozy dotyczą kryzysu chrześcijaństwa, upadku kultury, destrukcji i samodestrukcji, którą proponują światu nowe ideologie - prometejskie i nihilistyczne zarazem. Za taką diagnozą podążają również propozycje różnych, intelektualnych i praktycznych, strategii przetrwania. Rzuca się jednak w oczy, że są to propozycje rozbieżne. Nie tylko scena polityczna jest dziś po prawej stronie podzielona, ale również scenę intelektualną współczesnego konserwatyzmu cechuje polifoniczność, a często również wzajemna polemiczność głosów. Mimo nieporozumień należy w tym dostrzegać świadectwo ożywienia intelektualnego i budzącej się w obliczu nowych zagrożeń woli ocalenia najważniejszych wartości. 

Mamy więc w numerze spór Henryka Głębockiego z profesorem Ciro Paolettim wynikający z różnych ocen zagrożenia rosyjskiego oraz postępowania USA w stosunku do Rosji. Mamy też propozycję Krzysztofa Tyszki-Drozdowskiego - nowego odczytania idei Charlesa Maurrasa jako inspiracji dla przyszłej polityki polskiej - oraz wplecioną w te rozważania polemikę autora z polską tradycją republikańską. Zbigniew Janowski, niestrudzony w zapoznawaniu nas z najoryginalniejszymi umysłami filozofii i historiografii anglosaskiej, w rozmowie z prof. Mary Lefkowitz i w dołączonym do niej artykule, stara się nas przekonać, że głowną bolączką jest demokratyczny zanik szacunku dla elit i hierarchii wartości, na co lekarstwem może być powrót do starożytnych źródeł zachodniej cywilizacji, edukacja oparta na lekturze klasyków greckich i rzymskich. Na tym tle Olga Płaszczewska przypomina jednak o Biblii i o zasadniczej roli żywego wciąż chrześcijaństwa. Z kolei sceptycznie do takiej postawy odnosił się George Orwell, o czym informuje nas w interesującym eseju Tomasz Kalita. 

Tego rodzaju polifoniczność tekstów zebranych w numerze, który trzymacie Państwo w rękach, wskazuje na szereg istotnych problemów ogólnych, przed którymi stajemy. Czy dialogu i współpracy sił konserwatywnych w Europie nie zakłócą różnice w podejściu do Rosji Putina? (Warto by w tym kontekście przypomnieć poglądy na Rosję zmarłego właśnie Zdzisława Najdera, naszego dawnego współpracownika, którego żegnamy piórem Brigitte Gautier). Jak prawica ma jednocześnie bronić wysokich wartości i kultywujących te wartości elit, a zarazem wykorzystywać dynamikę populistycznych ruchów skierowanych w USA i Europie Zachodniej przeciwko rządzącej państwami i Unią Europejską lewicowej oligarchii? (Wiele o paradoksie nowych europejskich elit mówi Theodore Dalrymple w rozmowie z Krzysztofem Tyszką-Drozdowskim). Czy w Polsce da się pogodzić silny rząd centralny z tradycją republikańską? Nie mnożąc tego rodzaju pytań, których nasuwa się więcej, zapowiadamy dyskusję nad nimi w kolejnych numerach.

W tym zaś numerze polecamy Państwu pasjonujący esej historyczny Witolda Kowalskiego o młodzieńczych, ,,niebezpiecznych związkach" Bronisława i Józefa Piłsudskich z rosyjskimi organizacjami rewolucyjnymi; przegląd stanowisk wobec pandemii i jej dalekosiężnych skutkow politycznych w zapiskach manarchisty Tomasza Gabisia; artykul reżysera i dyrektora Teatru "Nie Teraz" Tomasza A. Żaka o dorobku Elżbiety Morawiec i koncepcji przyszłej naprawy polskiego teatru - oraz bogaty dział literacki. Warto tu zwrócić uwagę na sylwetkę zapomnianego pisarza emigracyjnego, Beniamina Jennego, prozę Wojciecha Chmielewskiego, nowe wiersze Wojciecha Wencla i innych poetów oraz liczne i wiele dające do myślenia recenzje.

Wszystkim życzymy interesującej lektury!

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 

http://ksiegarnia.arcana.pl/glowna/226-arcana-157-158.html