Od Redakcji:

Konserwatywna i prawicowa publicystyka, która poczynając od lat 90. był jednym z najciekawszych zjawisk intelektualnych na polskiej scenie publicznej, po roku 2015 zdaje się popadać w pewnego rodzaju kryzys. Dziennikarstwo coraz bardziej ogranicza się do nagłaśniania opinii poszczególnych ośrodków politycznych w systemie władzy, coraz mniej kreuje własne diagnozy i postulaty. Brakuje miejsca na krytyczną analizę. Dlatego "Arcana", które w kilku niedawnych numerach publikowały gorzkie głosy o reformie szkolnictwa wyższego, niniejszy numer otwierają kontynuacją polemiki wokół tekstu Macieja Zakrzewskiego (z numeru 165) pióra Kazimierza Dadaka. Zgadza się on z Zakrzewskim, że Polska, która zasadniczo po roku 1989 nie wykorzystała swoich szans rozwojowych, w czasie wojny na Ukrainie okazała się ,,tylko dysponentem strategicznego obszaru" - własnego terytorium. Może warto do tej pesymistycznej konstatacji dodać, że owo ,,tylko" to nie jest wcale tak mało. Od stuleci aż do naszych czasów, z wyjątkiem okresu II Rzeczpospolitej, Polska nie była bowiem dysponentem własnego obszaru. A przed rokiem 2015 dysponowała nim, owszem, ale nie zawsze w sposób zgodny z naszą racją stanu. Tak było, na przykład, gdy rząd koalicji PO-PSL likwidował jednostki wojskowe na wschód od Wisły. Warto więc kontynuować tę dyskusję.

Tematykę rzeczywistej kondycji Polski rozwija, w fundamentalnym aspekcie demograficznym, minister Barbara Socha, pełnomocnik rządu ds. polityki demograficznej. Przytaczane przez nią wyniki badań pozwalają wniknąć głębiej nie tylko w naturę kryzysu demograficznego, ale i w jego przyczyny. Ze swej strony postawmy to kropkę nad i. Starzenie się polskiego społeczeństwa i zmniejszanie się polskiej populacji jest rzeczywistą ceną, jaką Polska płaci obecnie - i płacić będzie jeszcze przez kilka pokoleń - za model transformacji ekonomiczno-społecznej przyjęty po roku 1989 i za triumf myślenia liberalnego, także w dziedzinie stylu życia i jego celu. Procesy, o których mówi w rozmowie z "Arcanami" minister Barbara Socha, są - w naszym przekonaniu - właściwym, realistycznym punktem wyjścia do rozwijania politycznego programu kontynuacji wszelkich reform gospodarczych, społecznych i politycznych na przyszłość.

Głos z Kijowa, ukraińskiego pisarza Aleksieja Nikitina, choć pierwotnie nie był przeznaczony dla polskiego czytelnika, również powinien nas zainteresować. Wypowiada się on bowiem o kulturze polskiej na Ukrainie w sposób, który sygnalizuje zmianę w podejściu obecnych ukraińskich elit do naszych wzajemnych relacji. Na temat przyszłości tych stosunków potrzebna jest obecnie debata i mamy nadzieję, że ten artykuł ją zainicjuje.

Czytelnicy "Arcanów" jako pierwsi mają szansę zapoznać się ze wstępem do kolejnego, szóstego tomu, "Dziejów Polski" Andrzeja Nowaka. Syntetyczne spojrzenie autora na początek kryzysu państwa polskiego w wieku XVII koresponduje tu w jakiś sposób z naszymi współczesnymi, polskimi obawami i wyzwaniami. A zarazem przez swoją oryginalność w ujęciu czasów znanych nam z Trylogii Sienkiewicza zaciekawia i pozwala się oderwać od nacisku sytuacji bieżącej. W inny sposób spełnia tę samą obietnicę poświęcona sprawom sztuki rozmowa Olgi Płaszczewskiej z Wiesławem Helakiem. Poznajemy w niej z bliska sylwetkę i drogę twórczą tego zadziwiającego pisarza, którego powieści są jednym z najważniejszych wydarzeń literackich obecnej dekady, a zarazem reżysera filmowego z bogatym bagażem osiągnięć twórczych i doświadczeń w latach, które zwykło się określać mianem schyłkowego PRL-u. Szczególnie gorąco polecamy też Państwu wiersze Ernesta Brylla i Justyny Chłap-Nowakowej oraz fragment "Troilusa i Kresydy" Williama Szekspira w nowym tłumaczeniu Antoniego Libery.

Obecny numer "Arcanów" jest nieco mniej obszerny niż poprzednie. Decydują o tym raptowny, w warunkach wojennego kryzysu, wzrost kosztów druku. Przepraszamy za to naszych stałych Czytelników i prosimy o wybaczenie Autorów, których teksty, mimo początkowych planów, na razie nie mogły się na naszych łamach ukazać. Staramy się dostarczać satysfakcji Czytelnikom, dzięki którym istniejemy. I staramy się pozyskiwać nowych. Dlatego już teraz zwracamy się do Państwa z apelem o zaprenumerowanie "Arcanów" na rok 2023 - najlepiej bezpośrednio w redakcji - bo to stanowi najkorzystniejszą dla nas i dla Państwa formę prenumeraty. Jeśli czytacie Państwo "Arcana" z zaciekawieniem, zaprenumerujcie nas i polecajcie pismo swoim Znajomym. Z góry za to dziękujemy i życzymy przyjemniej lektury.

 

 

Zapraszamy do naszej księgarni: